Paks (Paksi járás)
Paks – miasto w środkowych Węgrzech, w komitacie Tolna, port nad Dunajem. Liczy ponad 20,1 tys. mieszkańców (2010). Koło miasta położona jest elektrownia jądrowa Paks.
Około 5 km na północ od centrum miasta wznosiło się rzymskie miasto Lussunium. W średniowieczu powstała tu wieś rybacka nad Dunajem. Z uwagi na urodzajność ziemi zaczęto tu sadzić drzewa owocowe oraz uprawiać zboża. Koniunktura gospodarcza na Węgrzech w XVIII wieku przyniosła rozwój także Paksowi, który stał się ośrodkiem handlu bydłem i płodami rolnymi. W 1788 wybudowano tu okazały kościół kalwiński. W 1803 urodził się tu węgierski bohater narodowy – Ferenc Deák (w jego domu rodzinnym funkcjonuje izba pamięci). W początku XIX wieku uruchomiono żeglugę parową na Dunaju, co było kolejnym asumptem do rozwoju miasta. Paks stał się jedną z ważniejszych przystani na południe od Budapesztu. W dni targowe odchodziło stąd kilkanaście parowców na dobę, a w zwykłe kilka. Wywożono nimi m.in. zboża, owoce i warzywa, a także słynące z wielkości i smaku lokalne orzechy włoskie. Do dziś zachowała się stara przystań i karczma dla oczekujących na statki.
Po II wojnie światowej zbudowano tu zakłady przetwórstwa spożywczego. W 1974 otwarto pierwszą węgierską elektrownię atomową, budowaną przy udziale polskich specjalistów budownictwa. Od 2003 w mieście odbywa się szachowy turniej pamięci György Marxa.
Około 5 km na północ od centrum miasta wznosiło się rzymskie miasto Lussunium. W średniowieczu powstała tu wieś rybacka nad Dunajem. Z uwagi na urodzajność ziemi zaczęto tu sadzić drzewa owocowe oraz uprawiać zboża. Koniunktura gospodarcza na Węgrzech w XVIII wieku przyniosła rozwój także Paksowi, który stał się ośrodkiem handlu bydłem i płodami rolnymi. W 1788 wybudowano tu okazały kościół kalwiński. W 1803 urodził się tu węgierski bohater narodowy – Ferenc Deák (w jego domu rodzinnym funkcjonuje izba pamięci). W początku XIX wieku uruchomiono żeglugę parową na Dunaju, co było kolejnym asumptem do rozwoju miasta. Paks stał się jedną z ważniejszych przystani na południe od Budapesztu. W dni targowe odchodziło stąd kilkanaście parowców na dobę, a w zwykłe kilka. Wywożono nimi m.in. zboża, owoce i warzywa, a także słynące z wielkości i smaku lokalne orzechy włoskie. Do dziś zachowała się stara przystań i karczma dla oczekujących na statki.
Po II wojnie światowej zbudowano tu zakłady przetwórstwa spożywczego. W 1974 otwarto pierwszą węgierską elektrownię atomową, budowaną przy udziale polskich specjalistów budownictwa. Od 2003 w mieście odbywa się szachowy turniej pamięci György Marxa.
Mapa - Paks (Paksi járás)
Mapa
Kraj (państwo) - Węgry
 |
 |
| Flaga Węgier | |
Do 1946 Królestwo Węgier, z epizodem Węgierskiej Republiki Ludowej (XI 1918–III 1919) i Węgierskiej Republiki Rad (III–VIII 1919), 1946–1949 Republika Węgierska. Po przejęciu pełni władzy przez partię komunistyczną i stworzeniu państwa monopartyjnej dyktatury partii komunistycznej 1949–1989 Węgierska Republika Ludowa. WRL, państwo satelickie ZSRR, była członkiem Organizacji Narodów Zjednoczonych, większości organizacji wyspecjalizowanych ONZ od 1955, a także Układu Warszawskiego i RWPG jako element bloku wschodniego. W latach 1956–1962 powstanie węgierskie 1956 (stłumiona przez Armię Radziecką próba uniezależnienia się od ZSRR) było przedmiotem debaty w Radzie Bezpieczeństwa ONZ. W wyniku obrad Trójkątnego Stołu (czerwiec 1989) nastąpiła transformacja ustrojowa i po przeprowadzonych 25 marca 1990 wolnych wyborach Węgierska Republika Ludowa została przekształcona w demokrację parlamentarną, Republikę Węgierską (proklamowaną oficjalnie 23 października 1989). 1 stycznia 2012 nowa Konstytucja Węgier ustanowiła IV formę republikańską państwa – Węgry (Magyarország). Wskaźnik wolności prasy klasyfikuje Węgry na 92. pozycji na świecie w 2021 roku.
Waluta / Język (mowa)
| ISO | Waluta | Symbol | Cyfry znaczące |
|---|---|---|---|
| HUF | Forint (Hungarian forint) | Ft | 2 |
| ISO | Język (mowa) |
|---|---|
| HU | Język węgierski (Hungarian language) |